Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα...

Χωρίς λόγια...

Ψωροκώσταινα...

Στην εποχή που κυβερνούσε την Ελλάδα ο Καποδίστριας ζούσε στο Ναύπλιο μια ζητιάνα, που την έλεγαν «Ψωροκώσταινα».
Σε μια λοιπόν συνεδρίαση της Συνέλευσης, κάποιος θέλοντας να πει για τη φτώχεια του Ελληνικού Δημοσίου το παρομοίασε με την πασίγνωστη ζητιάνα. Από τότε η λέξη επαναλήφθηκε στις συζητήσεις και τελικά επικράτησε. Μόνο που, όταν λέγεται τώρα δεν εννοεί το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά ολόκληρη την χώρα.
 Η όλη ιστορία της Ψωροκώσταινας (Ευ. Δαδιώτης, «Αιγαιοπελαγίτικα» τεύχος 13) είναι η εξής:
«Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι», είπε περήφανα η γριά πλύστρα Χατζηκώσταινα και τα άφησε πάνω στο τραπέζι που είχε στήσει στην πλατεία του Ναυπλίου η ερανική επιτροπή, εκείνη την Κυριακή του 1826.Ύστερα από αυτή την απρόσμενη χειρονομία, κάποιος από το πλήθος φώναξε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της.»
Κι αμέσως το φιλότιμο πήρε και έδωσε. Βροχή πέφταν πάνω στο τραπέζι λίρες, γρόσια και ασημικά. Αυτή ήταν η συνέχεια της φτωχής προσφοράς της πλύστρας Χατζηκώσταινας, που από εκείνη τη στιγμή αποθανατίστηκε με το παρατσούκλι «Ψωροκώσταινα». Και το παρανόμι αυτό κόλλησε έπειτα στην Ελλάδα. Αλλά, ποιά ήταν αυτή η «Ψωροκώσταινα»;
Ήταν η κάποτε αρχόντισσα των Κυδωνιών, του Αϊβαλιού, Πανωραία Χατζηκώστα, σύζυγος πάμπλουτου Αϊβαλιώτη εμπόρου, που φημιζότανε όχι μόνο για τα πλούτη του άνδρα της, μα και για τα πολλά δικά της κι ακόμα για την ομορφιά της.
Όταν αργότερα οι Τούρκοι πυρπόλησαν την πολιτεία του Αϊβαλί, και έσφαξαν άνδρες και γυναικόπαιδα, ανάμεσα σε αυτούς που σώθηκαν ήταν και η αρχόντισσα Πανωραία Χατζηκώστα, που είδε να σφάζουν οι Τούρκοι τον άνδρα της και τα παιδιά της. Κατά καλή της τύχη ένας ναύτης την βοήθησε και μαζί με άλλους την ανέβασε σε ένα καράβι που ξεμπάρκαρε στα Ψαρά. Εκεί αναγνωρίστηκε από τον ομοιοπαθή της Βενιαμίν τον Λέσβιο, την προστάτεψε και τον ακολούθησε στην Πελοπόννησο. Στο Ναύπλιο, ο Βενιαμίν παρέδιδε μαθήματα για να ζήσει και η Πανωραία, για να ζήσει, άρχισε να ξενοπλένει και αργότερα, με σαλεμένα σχεδόν τα λογικά της, ζητιάνευε στους δρόμους του Ναυπλίου.
Έπειτα από το περιστατικό του εράνου στο Ναύπλιο, όταν έφτασε ο Καποδίστριας στην Ελλάδα, τη συμμάζεψε κι όταν ίδρυσε το ορφανοτροφείο, η Πανωραία, που τώρα έγινε γνωστή με το παρανόμι «Ψωροκώσταινα», προσφέρθηκε να πλένει τα ρούχα των ορφανών χωρίς καμιά πληρωμή.

(Ευχαριστώ θερμά τη Γιούλα που μου έστειλε το κείμενο)

Διάβασα: Ισίδωρος Ζουργός, Στη σκια της πεταλούδας

"Γνώρισα" τον Ισ. Ζουργό το καλοκαίρι του 1996. Η Αλέκα, η βιβλιοφάγος βιβλιοπώλης της γειτονιάς (Κάτω Ηλιούπολη, Θεσ/νικη), μου τον πρότεινε. "Είναι πολύ καλός, νέος, συνάδελφός σας (σ.σ. δάσκαλος)", μου είχε πει.

Έτσι έπεσε στα χέρια μου ο Φράουστ, το πρώτο του μυθιστόρημα. 

Εκείνο το καλοκαίρι ανεβοκατέβαινα, νύχτα, με το λεωφορείο, χωριό - Θεσσαλονίκη και στην ατέλειωτη διαδρομή με συντρόφευε κάποιο βιβλίο. Συνήθως το ξεκινούσα και μέχρι την Κατερίνη είχα... αποκοιμηθεί. Με το Φράουστ ήταν αλλιώς. Το ρούφηξα στο μισοσκόταδο του λεωφορείου, μέχρι τα χαράματα.

Ο Ζουργός συνέχισε να γράφει, τα κείμενά του είχαν αποδοχή, αλλά εγώ δεν τολμούσα να πιάσω άλλο βιβλίο του. Θαρρείς και φοβόμουν μην απογοητευθώ. Μην γκρεμιστεί η θετική εικόνα που είχα μέσα μου γι' αυτόν.

Η επιμονή και η καλή κριτική της Φρόσως με έπεισαν να διαβάσω τη Σκιά της πεταλούδας. Δε με απογοήτευσε, κάθε άλλο.

Ο Ζουργός, ώριμος πια χτίζει τα μυθιστορήματά του λέξη - λέξη, πρόταση - πρόταση με περίσσεια μαστοριά. Όπως κάθε εργάτης του λόγου οφείλει να κάνει, ορίζει ξεκάθαρα τους στόχους του και τους υπηρετεί πιστά. Μαζεύει το υλικό του, το κλώθει και, όταν ωριμάσει, μας το προσφέρει.

Τι μπορεί άραγε να χωρέσει η σκιά μιας πεταλούδας; Λίγα χιλιοστά, που για να τα δεις πρέπει να 'σαι δασκαλεμένος κι έμπειρος;

Σε τούτη τη σκιά χωρά ένας τόπος, η Μακεδονία. Χωρά ένας πόνος, ο πόνος των Ανθρώπων που παλεύουν να βγουν έξω απ' τη σκιά και λαθεύουν. Χωρά και ο χρόνος, ένας αιώνας γεγονότα.

Κι απ' αυτό το τελευταίο θα πιαστώ για να βουτήξω πιο βαθιά στο βιβλίο. Η νεώτερη ελληνική ιστορία , από τη δεκαετία του 1910 μέχρι το 2002, περνά μπροστά μας ως βίωμα ανθρώπων που πασχίζουν και πάσχουν. Δε θα βρεις ύμνους σ' αυτές τις σελίδες. Είναι η ιστορία των ταπεινών, των ηττημένων.

Δυο οικογένειες, την ώρα που η Μακεδονία μεταλλάσσεται σταδιακά και φτάνει στη σημερινή της μορφή, κινούνται παράλληλα στον ίδιο χώρο, τον ίδιο χρόνο. Τα μέλη τους γεννιούνται, μεγαλώνουν, πεθαίνουν, πασχίζοντας να νικήσουν τις δυο ανυπέρβλητες αναγκαιότητες: το χρόνο και το θάνατο. Οι τελευταίοι τους απόγονοι σμίγουν μ' ένα τραγικό τρόπο, ακολουθώντας και αυτοί τη μοίρα των ταπεινών , των ηττημένων....

Ο συγγραφέας λέει πως πρόθεσή του ήταν η συγγραφή ενός βιβλίου για τους αποτυχημένους. Οι ήρωές του, με τα σημερινά κοινωνικά ζύγια είναι "αποτυχημένοι", όμως όλοι τους είναι πιστοί σε μια αναγκαιότητα. Την υπηρετούν, τη δοξάζουν και συντρίβονται από τη δύναμή της.

Διάβασα: Τηλέμαχος Κώτσιας, "Στην απέναντι όχθη"

Όταν ο Πέτρος Χαρίσης, επιστρέφοντας από την Αμερική, έχτιζε στην ελληνοαλβανική μεθόριο την παράγκα του, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η Παράγκα θα μετατρεπόταν -συν τω χρόνω- σε σκηνικό όπου πάνω του οι μοίρες των ανθρώπων θα γίνονταν βορά στου χρόνου τα γυρίσματα. 

Η ελληνική μειονότητα της Βόρειας Ηπείρου, το βορειοηπειρωτικό, οι πόλεμοι, η εξάπλωση των κομμουνιστικών ιδεών στα Βαλκάνια, η άνοδος του Εμβέρ Χότζα, η ήττα της αριστεράς στην Ελλάδα και η επικράτηση της δεξιάς συνθέτουν το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο οι ήρωες θα δράσουν. 

Ο Τηλ. Κώτσιας γνωρίζοντας το βορειοηπειρωτικό από μέσα, εκθέτει τα γεγονότα  που σημάδεψαν τις ζωής ενός τμήματος του ελληνισμού. Οι ήρωές του στρατεύονται σε ιδέες -  κομμουνισμός, πατρίδα, οικογένεια - τις υπηρετούν πιστά και στο τέλος συντρίβονται. Ένα παντοδύναμο υπερσύστημα τους χρησιμοποιεί και τους συνθλίβει, σ' όποια μεριά και αν στρατεύτηκαν. Άνθρωποι οραματιστές γίνονται αναλώσιμα εργαλεία στα χέρια του συστήματος που υπηρετούν. 

Εν τέλει τι καθορίζει τη μοίρα του ανθρώπου; Είναι το δρων άτομο που πιστεύει στο δίκαιο του αγώνα του; Ο συγγραφέας θεωρεί ότι η ατομικότητα υστερεί μπροστά σε παντοδύναμους κοινωνικούς μηχανισμούς. Η θετική προαίρεση του ατόμου, όπου υπάρχει, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και στο τέλος το άτομο θυσιάζεται... 

Οι ήρωες του Κώτσια "πέφτουν" στο τέλος ηττημένοι. Τουλάχιστο κάποιοι κατάφεραν πέφτοντας  να μην αισθάνονται την ανάγκη να απολογηθούν για τις πράξεις τους. Κατάφεραν πέφτοντας να μην έχουν μετανιώσει για τις επιλογές τους...

Έκθεση μαθητή

«Θεέ μου, απόψε σου ζητάω κάτι που το θέλω πάρα πολύ. Θέλω να με κάνεις τηλεόραση!  Θέλω να πάρω τη θέση της τηλεόρασης που είναι στο σπίτι μου. Να έχω το δικό μου χώρο. Να έχω την οικογένειά μου γύρω από εμένα. Να με παίρνουν στα σοβαρά όταν μιλάω. Θέλω να είμαι το κέντρο της προσοχής και να με ακούνε οι άλλοι χωρίς διακοπές ή ερωτήσεις.

Θέλω να έχω την ίδια φροντίδα που έχει η τηλεόραση όταν δε λειτουργεί.

Όταν είμαι τηλεόραση, θα έχω την παρέα του πατέρα μου όταν έρχεται σπίτι από τη δουλειά, ακόμα κι αν είναι κουρασμένος.

Και θέλω τη μαμά μου να με θέλει όταν είναι λυπημένη και στενοχωρημένη, αντί να με αγνοεί…

Θέλω τ΄ αδέλφια μου να μαλώνουν για το ποιος θα περνάει ώρες μαζί μου.

Θέλω να νοιώθω ότι η οικογένειά μου αφήνει τα πάντα στην άκρη, πότε – πότε, μόνο για να περάσει λίγο χρόνο με μένα.

Και το τελευταίο, κάνε με έτσι ώστε να τους κάνω όλους ευτυχισμένους και χαρούμενους.

Θεέ μου, δε ζητάω πολλά. Θέλω μόνο να γίνω σαν μια τηλεόραση!»

Ο Βασίλης  συνεχίζει να  μας ξαφνιάζει ευχάριστα! 
Σήμερα μοιραζόμαστε μαζί σας τους στίχους που μας έστειλε: 
Γραμμή… αναμονής
Από μικρούλη μαθητή
Με κάρφωσαν σε μια γραμμή
Κάθε πρωί για προσευχή
Έπαρση και υποστολή

Μετά με ντύσαν στο χακί
Και με κουρέψαν με ψιλή
Και να μαι πάλι στην γραμμή
Ανάπαυση και προσοχή

Στο κόμα ήμουν εξαρχής
Της σκέψης μου λογοκριτής
Και να προσέχω ολημερίς
Μήπως βρεθώ εκτός γραμμής

Και στην ουρά των τραπεζών
Πλήρωνα δόσεις των καρτών
Τα δάνεια των διακοπών
Τα φέσια των επιταγών

Σε μια ουρά σε μια γραμμή
Μου κλέψαν όλη τη ζωή
Σ ωραίο με κλείσανε μαντρί
Σαν πρόβατο επί σφαγή

Πολίτης ήμουν ευπειθής
Ή μ άλλα λόγια αν το πεις
Εξάρτημα μιας μηχανής
Σε μια γραμμή παραγωγής

Σε μια ουρά όταν βρεθείς
Κοίτα στο τέλος της γραμμής
Εμένα κάπου εκεί θα δεις
Και φτύσε με να το χαρείς


 Ο  αγωνιστής
Με όνειρα ξεκίναγες
Σ αυτούς τους δύσκολους καιρούς
Τον κόσμο τους τον άδικο
Θ άλλαζες κόντρα σε αυτούς

Η ψεύτικη δε σου άρεσε ζωή
Πάντα έψαχνες για την αληθινή
Διαδήλωνες για την ανατροπή
Απειθαρχία κι ανυπακοή

Αγώνες κι επανάσταση
Να φτιάξεις την κατάσταση
Το δίκιο να ναι οδηγός
Κι ο ’νθρωπος να ναι ο σκοπός

Μα αυτοί ήταν άγριοι ληστές
Ανθρώπων εκμεταλλευτές
Θέλανε να χουν ησυχία
Και φώναζαν μ απελπισία
«Συλλάβετε τον ταραξία»

Πάνω σου πέσαν σα σκυλιά
Τους χάλαγες τη σιρμαγιά
Σ άσπρα σε ρίξανε κελιά
Σε νίκησαν τ αφεντικά

Τώρα το νου σου τυραννάς
Την ήττα σου δεν ξεπερνάς
Κι έχεις μια ανοιχτή πληγή
Πως χάθηκε η αλλαγή?

Σήκω ξανά αγωνιστή
Στη μάχη πάλι έλα
Και αν απέτυχες και συ
Μονάχα χαμογέλα

Ας τους τρομάξουμε λοιπόν
Με τα χαμόγελά μας
Οι ελπίδες μας θα τους νικούν
Μέσα απ τα  όνειρά μας

Σχόλιο για το …σχολείο

Δώρο για τη Δέποινα
Χρόνια Πολλά

Σχολεία έχουμε που λες
Που μοιάζουνε με φυλακές
Κι οι δάσκαλοι εξεταστές
Να συμμορφώνουν μαθητές

Βγάλανε λέει την ποδιά
Μας την φορέσαν στα μυαλά
Αρχαία μαθηματικά
Μα η ζωή αλλού ξανά

Αίθουσες άδειες και ψυχρές
Και βιαστικοί καθηγητές
Όλα κολλάνε μες στο χθες
Κι οι απορίες μας τυφλές

Η γνώση τους νεκρή κι αυτή
Μία κακή αντιγραφή
Κι η σκέψη μας αρνητική
Κατάληψη πνευματική

Παπαγαλία μια ζωή
Κι η αποστήθιση είναι αρχή
Μαθητική υποταγή
Κοσμιοτάτη διαγωγή

Κι εσύ ρωτάς γιατί έχει κρύο
Σ αυτό το άθλιο σχολείο
Που μοιάζει μ αδειανό δοχείο
Των ιδεών νεκροταφείο

Ψάχνουμε δρόμο για φυγή
Κι ένας Δεκέμβρης μας καλεί
Μα μες στην τόση παγωνιά
Πώς να αλλάξουν τα μυαλά

Το μέλλον είμαστε εμείς
Μ αν μοιάσουμε με τους γονείς
Θα ζήσουμε γονυπετείς
Με ς σε σιωπές συνενοχής

Το μέλλον τώρα μας καλεί
Να χτίσουμε απ την αρχή
Και να περάσουμε μπροστά
Του κόσμου όλου τα παιδιά

Το μέλλον τώρα μας καλεί
Να χτίσουμε απ την αρχή
Και ν ανεβάσουμε ψηλά
Αλληλεγγύη κι ανθρωπιά

...and the winner is!

Ρεκόρ ωρών διδασκαλίας στο ελληνικό σχολείο!

Ο πίνακας είναι εύγλωττος:

Πρόκειται για τις υποχρεωτικές ώρες διδασκαλίας των μαθητών της α' και της β' τάξης του δημοτικού, δηλαδή παιδιών 6 έως 8 ετών, που θα κάνουν μάθημα 7 ώρες την ημέρα. 

Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 769 ώρες το χρόνο, ενώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι λίγο περισσότερες και φθάνουν τις 781 το χρόνο (βλ. σχετικό πίνακα). Δηλαδή τα ελληνόπουλα θα κάνουν 33,54% περισσότερες ώρες μάθημα από τα παιδιά στην Αυστραλία και 60% περισσότερες ώρες από τον μέσον όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. 

Περισσότερα  εδώ:

Απογραφή δημοσίων υπαλλήλων...

Μια εικόνα χίλιες λέξεις:(εφημερίδα "Νέος Αγών", Καρδίτσα, 27/7/1956)