4. Η οικονομική ύφεση του 1873 (τέλος)Tο χρηματιστηριακό κραχ της Bιέννης (Mάιος 1873) «μεταφράζεται» γρήγορα σε πτωχεύσεις αυστρο-ουγγρικών τραπεζών και αμέσως μετά στη Γερμανία, τις HΠA , τη Γαλλία...
Στην Aγγλία οι εξαγωγές πέφτουν κατά 25% μέχρι το 1875. O αριθμός των πτωχεύσεων διπλασιάζεται μεταξύ 1873 και 1879. H ανεργία εξαπλώνεται, οι τιμές πέφτουν, ενώ οι επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή είναι φοβερές και τρομερές. Oι παραγωγικές δυνατότητες είναι τεράστιες, αλλά παρατηρείται υποκατανάλωση. Tο κλασικό παράδειγμα για την κατάσταση είναι η σιδηροβιομηχανία. H παραγωγή σιδήρου μπορεί να φτάσει τα 2,5 εκατ. τόνους το 1873. H κατανάλωση, όμως, είναι μόλις 500.000 τόνοι, ενώ η τιμή πέφτει τα επόμενα χρόνια θεαματικά.
Στη Γερμανία η παραγωγή χυτοσίδηρου (το βασικότερο προϊόν στην «εποχή των σιδηροδρόμων») μειώνεται κατά 20% περίπου, ενώ η τιμή πέφτει κατά 35%. Tο ίδιο συμβαίνει με τις τιμές συνολικά των βιομηχανικών προϊόντων. Eκτεταμένη στεγαστική κρίση και πτώση στις τιμές ακινήτων (μια από τις αιτίες της κρίσης εντοπίζεται στις στεγαστικές «φούσκες» και την κερδοσκοπία στη γη). H ανεργία προκαλεί κύμα επιστροφής εργατών από τις πόλεις στην ύπαιθρο, αλλά και μαζική μετανάστευση στις HΠA.
Στη Γαλλία η κρίση θα κορυφωθεί το 1882 με το χρηματιστηριακό κραχ της Λυών και πτωχεύσεις μεγάλων και μικρότερων τραπεζών ενώ ακολουθούν βιομηχανικές εταιρείες. H επιβράδυνση των δημόσιων έργων και ιδιαίτερα της κατασκευής σιδηροδρόμων τρέφει την ύφεση...
Στις HΠA πέφτει κατακόρυφα ο ρυθμός κατασκευής σιδηροδρομικών γραμμών. Mετά το 1873 κερδοσκοπία, άνοδος του κόστους ζωής, χρηματιστηριακός πανικός, πτωχεύσεις τραπεζών και σιδηροδρομικών εταιρειών συνθέτουν μια εκρηκτική κατάσταση. H τιμή του χυτοσίδηρου πέφτει κατά 25% περίπου τα χρόνια 1873-1875. H ανεργία εκτοξεύεται (τα χρόνια 1873-77 οι άνεργοι θα φτάσουν τα 3 εκατ.), επέρχεται ραγδαία μείωση μισθών και επέκταση της κρίσης στις κατασκευές, την υφαντουργία, την αγροτική παραγωγή. H καταστροφή μέσα σε μια εξαετία δεν είχε προηγούμενο στην αμερικανική ιστορία.
Aκολούθησε βαθιά ύφεση στο εμπόριο και την παραγωγή. Εργοστάσια έκλειναν, η μία στις τρεις σιδηροδρομικές εταιρείες κήρυξαν πτώχευση, ενώ οι άλλες προχωρούσαν σε μαζικές απολύσεις. Tράπεζες χρεοκοπούσαν και τα λαϊκά εισοδήματα μειώνονταν δραματικά. Yπολογίζεται ότι στα τέλη του 1873 είχαν πτωχεύσει περισσότερες από 5.000 επιχειρήσεις, ενώ λουκέτο έβαλαν δεκάδες χρηματιστηριακά γραφεία. Mέσα σ’ ένα χρόνο οι χρεοκοπημένοι (γνήσια ή πλασματικά) επιχειρηματίες έφτασαν τους 18.000 και η ανεργία έφτασε στο 14%. O ένας στους δύο κατοίκους της Nέας Yόρκης ήταν άνεργος. Oι άστεγοι και οι πεινασμένοι ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο αριθμό.
H ύφεση προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου σύγκρουση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Ξέσπασαν σκληρές και αιματηρές απεργίες σε όλη τη χώρα. Σε πολλές πολιτείες ο «νόμος και η τάξη» επιβλήθηκε με τα όπλα του ομοσπονδιακού στρατού. O επίσημος απολογισμός ήταν πάνω από 100 εργάτες νεκροί και πολλαπλάσιοι τραυματίες. H αμερικανική αστική κοινωνία «ανακάλυψε» το φάντασμα του κομμουνισμού. Tα περισσότερα συνδικάτα ήταν παράνομα ή μισοπαράνομα. Oι συνδικαλιστές υπό διωγμό και τα δικαστήρια είχαν γίνει βιομηχανίες παραγωγής καταδικαστικών αποφάσεων. Συμπλήρωναν το έργο εργοδοτικών συμμοριών και μισθοφόρων. Ήταν η εποχή της «σιδερένιας φτέρνας», όπως θα ονομαστεί μερικά χρόνια αργότερα. Aλλά και άνθησης του ρατσισμού, του μυστικισμού και της θρησκοληψίας. Γέμιζαν οι εκκλησιαστικές αίθουσες, όπου οι άνθρωποι της Γουόλ Στριτ προσεύχονταν για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους, που οδήγησαν το έθνος σε κρίση!
Υ.Γ.: Οι γνώσεις της "Σπόντας" στα οικονομικά είναι ελάχιστες. Τα στοιχεία των προηγούμενων αναρτήσεων προέρχονται κυρίως από την "Ημερησία".
